งานวัฒนธรรม #สร้างบ้านแปงเวียงพญามังรายหลวง งานเล็กๆ ที่มีความหมายต่อชาวเชียงรายอย่างยิ่ง

พญามังรายหลวง เป็นปฐมกษัตรย์แห่งยุคล้านนา ที่พระองค์ทรงสร้างเมืองเชียงรายมาตั้งแต่วันที่ 26 มกราคม พ.ศ.1805 จึงทำให้สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย ได้จัดงานสร้างบ้านแปงเวียงพญามังรายหลวง เพื่อระลึกถึงพระกรุณาธิคุณต่อพระองค์ สำหรับบทความนี้ จะเล่าถึงความเป็นมา และ บรรยากาศภายในงานครับ

รูปประชาสัมพันธ์งาน โดย สำนักงานวัฒนธรรม จังหวัดเชียงราย

งานวัฒนธรรมสร้างบ้านแปงเวียง พญามังรายหลวง นั้น จัดขึ้นเพื่อระลึกถึงระลึกถึงพระกรุณาธิคุณของพญามังรายฯ ปฐมกษัตริย์แห่งล้านนา ที่ทรงสร้างเมืองเชียงราย รวมไปถึงการเชิดชูความเป็นอัตลัษณ์เด่นๆ ในด้านประวิติศาสตร์ ศิลปะวัฒนธรรมของเมืองเชียงราย คำว่า "เชียงราย" หมายถึง ชื่อ "เมืองของพญามังราย" โดยตรง เมื่อนับถึงปี พ.ศ. 2568 แล้ว เมืองเชียงรายมีอายุ 763 ปี

งานนี้ จัดโดยสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย เมื่อวันที่ 3 และ 4 มีนาคม พ.ศ. 2568 เวลา 13:00 ถึง 20:00 ที่ ลานธรรม ลานศิลป์ ถิ่นพญามังราย ซึ่งเป็น ศาลากลางจังหวัดเชียงรายหลังเก่า (หลังแรก) ภายในงาน จะจัดเป็นโซนต่างๆ ประกอบไปด้วย นิทรรศการ การออกบูทขายอาหาร สินค้าและหัตถกรรม ที่แสดงถึงความเป็นภูมิปัญญาแห่งวัฒนธรรมล้านนา และโซนเวที ที่จะมีการแสดงแสงสีเสียง และงานเสวนาของวิทยากรผู้เชียวชาญ ด้านประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมของเมืองเชียงราย ซึ่งใน 2 วันดังกล่าว จะมีกำหนดการที่ระบุไว้ชัดเจน ตามช่วงเวลาต่างๆ

ในโซนนิทรรศการ จะมีรูปปั้นของพระองค์ให้สำหรับกราบไหว้สักการะ และมีป้ายที่บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์เชียงราย ความสำคัญของพิธีบวงสรวงเมืองเชียงราย สถานที่ท่องเที่ยวตามรอยพญามังรายฯ วัฒธรรมและของกินถิ่นล้านนา โดยจะมี QR Code ให้เราสามารถอ่านในโทรศัพท์ได้

ที่โซนขายอาหารพื้นเมือง ทั้งอาหารและของกินต่างๆ แบบล้านนา ซึ่งเราสามารถอุดหนุนซื้อมาลิ้มรสได้ โดยภายในงานจะมีที่นั่งให้เราได้ลองชิม และ ได้สัมผัสกับอาหารพื้นเมืองที่หลากหลาย และร่วมสมัย

ในบูทขายสินค้าหัตถรรม จะมีของซื้อของขายจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่สอดแทรกศิลปะวัฒนธรรม ทั้งแบบดั้งเดิมและร่วมสมัย โดยจะมีการทำ Workshop งานหัตถกรรมต่างๆ ที่ลานการแสดง และมีบูทนวดแผนโบราณ 

ในโซนลานจัดแสดงนั้น เป็นที่แสดงการฟ้อนรำ การแสดงแสงสีเสียง ที่เล่าถึงประวัติการสร้างเมืองเชียงรายของพญามังรายฯ และเป็นที่จัดเสวนาของวิทยากร ตามกำหนดการของทั้ง 2 วัน

ท่านชรินทร์ ทองสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ได้กล่าวสุนทรพจน์ในช่วงพิธีเปิดว่า "ไม่ว่าใครที่เกิดในพื้นที่เชียงราย หรือเกิดต่างจังหวัดแล้วมาเติบโตที่เชียงราย ก็ถือว่าเป็นชาวเชียงรายด้วยกันทั้งหมด" ที่ท่านอยากให้ภาคภูมิใจ ในเอกลักษณ์ของความเป็นเชียงราย ที่มีศิลปะและวัฒธรรมอันโดดเด่น ควรค่าแก่การสืบต่อไปยังรุ่นหลัง และสนับสนุนให้รู้จักความเป็นท้องถิ่นอย่างลึกซึ้ง 

ท่านได้ยกตัวอย่างเกี่ยวกับ "เครื่องเคลือบเวียงกาหลง" ที่อยู่ในอำเภอเวียงป่าเป้านั้น มีประวัติศาสตร์ของชุมชนดั้งเดิม ที่ทางวิชาการยืนยันว่า มีอายุทางประวัติศาสตร์มากกว่ายุคสุโขทัย นอกจากนี้ ท่านตั้งปณิธานที่จะยกระดับของความเป็นเชียงราย ให้ชาวเชียงรายรู้ซึ้ง เห็นถึงคุณค่า แล้วนำมาใช้อย่างสร้างสรรค์ และทันสมัยในด้านต่างๆ ซึ่งการขับเคลื่อนในลักษณะนี้ เปรียบเสมือนการร่วมกันสร้างบ้านแปงเวียงโดยชาวเชียงราย อย่างต่อเนื่องยาวนานถึง 763 ปี (นับถึงปี 2568)

ภาพรวมทั้งหมดของงานนั้น ถึงจะเป็นงานเล็กๆ ที่จัดไม่กี่วัน แต่เป็นงานที่เชิดชูประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม ที่สำคัญอันล้ำค่าของเชียงรายได้เป็นอย่างยิ่ง ที่ควรค่าแก่การรู้จัก รักษา และสืบทอด ให้ชาวเชียงราย และผู้ที่ย้ายมาอาศัยในเชียงรายทุกคน ได้ภาคภูมิใจ รวมไปถึงการระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ ของพญามังรายหลวง ปฐมกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่แห่งล้านนา ผู้สร้างเมืองเชียงราย (และเชียงใหม่) ให้รุ่งเรืองสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ทั้งหมดนี้ ผมจึงมองว่า ลักษณะงานวัฒนธรรมแบบนี้ เปรียบเสมือนเป็น "งานพ่อขุนเม็งรายที่แท้จริง" ที่เราควรจะเน้นการเล่าเรื่องในทำนองนี้ ให้ทุกคนได้รู้จักและซึมซับได้เป็นอย่างดีครับ

แหล่งอ้างอิงและบทความอื่นๆ
- 3-4 มี.ค.68 | ขอเชิญทุกท่านร่วมงานวัฒนธรรมสร้างบ้านแปงเวียงพญามังรายหลวง - เชียงรายโฟกัส
- พิธีเปิดงานวัฒนธรรม สร้างบ้านแปงเวียง พญามังรายหลวง ณ ลานธรรม ลานศิลป์ ถิ่นพญามังราย (ศาลากลางจังหวัดเชียงรายหลังแรก) - สำนักพิมพ์เชียงรายนิวส์
- ไฮไลท์งานสร้างบ้านแปงเวียง พระญามังรายหลวง วันที่ ๓ มีนาคม ๒๕๖๘ ณ ลานธรรม ลานศิลป์ ถิ่นพญามังราย - โดย สำนักงานวัฒนธรรม จังหวัดเชียงราย บน YouTube